Wrocław: EUROPEJSKA NOC LITERATURY 2020
Podróż po Europie, Europa w podróży
Max Cegielski
Europejska Noc Literatury od lat podróżuje po Wrocławiu, wraz z nią czytelnicy w roli słuchaczy odkrywają nie tylko książki, ale także mniej znane im dzielnice miasta. W wiecznej drodze jest także idea Europy oraz kultury Starego Kontynentu, wciąż przyjmującej, mniej lub bardziej chętnie nowe idee oraz nowych przybyszów. Europejczycy, niezależnie od tego jak ich zdefiniujemy, wciąż zwiedzają zarówno swój jak i dalszy świat, jako zwykli turyści, dziennikarze czy autorzy nowych książek, tworząc kolejne formy literackie, powodując, że najstarsze medium słowa jest wciąż żywe. Powstają nowe rodzaje map, obejmujące czas i przestrzeń, w które wpatrujemy się, jak młody Joseph Conrad, choć nie ma już białych plam geograficznych. Pozostały jednak tematy wciąż nie odkryte, czekające na swoich czułych odkrywców.
Zeszłoroczna edycja Europejskiej Nocy Literatury, dzięki kuratorce Justynie Sobolewskiej, pod hasłem „Klasyka na nowo” postawiła wysoko poprzeczkę nad kolejnymi gośćmi Wrocławia. Udowodniła zarazem, że podobnie jak wystawy sztuki współczesnej, opowieść złożona z dziesięć książek czytanych przez dziesięć różnych osób w dziesięciu miejscach, może tworzyć nową, spójną narrację i stawiać pytania. Idąc tym tropem postanowiłem stworzyć mapę Europy, zbudowaną z jej przeszłości i współczesności, narysować jej plan przy pomocy różnych gatunków i stylów literackich. Kluczem doboru nie jest więc data powstania książki, ani to czy możemy włożyć ją do szufladki z napisem „fiction” czy „non fiction”. Nie chodzi o wybór znanych bestsellerów, czy odwrotnie, niszowych, ambitnych narracji. Wybrałem różnorodne teksty, w których bohaterowie bądź autorzy, narratorzy są w ruchu, przyglądają się uważnie mapom, otoczeniu, podróżują i filozofują, starają się zrozumieć świat. Horyzont przestrzenny, geografia i krajobrazy, ścieżki, linie kolejowe i lotnicze, drogi wyznaczają temat tegorocznej Europejskiej Nocy Literatury.
Kluczem doboru tekstów nie jest ani ich gatunek (powieść czy reportaż), ani data wydania (wykorzystujemy zarówno nowości jak i starsze tytuły). Wybrane książki dotyczą szeroko pojętej podróży, przemieszczania się, spaceru i wyprawy, zmiany miejsca pobytu, emigracji, ucieczki, turystyki, komunikacji. Dzięki temu możemy mieszać klasykę ze współczesnymi hitami wydawniczymi, literaturę wysoką z bardziej popularną, autorów poczytnych z mniej znanymi. Wybrane fragmenty ułożą się więc w mapę gatunków literackich Europy, epok historii oraz mapę geograficzną – zapewne nie całego kontynentu, ale przynajmniej większości jego regionów.